ඔන්ලයින් ආරක්ෂාව පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීමට සයිබර් ආරක්ෂණ දැනුවත් කිරීමේ මාසය හොඳම කාලයයි. අපි වැඩි වැඩියෙන් digital platforms භාවිතා කරන විට, සයිබර් වංචාවලට ගොදුරු වීමේ අවදානම ඉහළ යයි. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ, ikman වැනි වෙබ් අඩවි භාවිතා කරමින් මිලදී ගැනීම්, විකිණීම් සහ රැකියා සොයන පුද්ගලයින් වැඩි වෙමින් පවතී.
ikman හි අපි ඔබේ ඔන්ලයින් ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට කැපවී සිටිමු. සයිබර් වංචා දිනෙන් දින වර්ධනය වන නිසා, මෙම අවදානම් පිළිබඳව දැනුවත්ව සිටීම වඩාත් වැදගත් වෙයි. මෙම blog පොස්ට් එක තුළින් අපි බහුලව දක්නට ලැබෙන වංචා වර්ග, ඒවා ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය, සහ ඔබට ආරක්ෂා විය හැකි ආකාරය ගැන සාකච්ඡා කරමු.
ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දෙන සයිබර් තර්ජන | Cyber Threats
වැඩි පිරිසක් අන්තර්ජාලය භාවිතා කිරමත් සමඟ, ශ්‍රී ලංකාවේ සයිබර් වංචා වැඩි වෙමින් පවතී. වංචනිකයන් විවිධ ක්‍රම භාවිතා කරමින් පුද්ගලයින් සහ ව්‍යාපාර ඉලක්ක කර ගනී. phishing, identity theft, සහ අසත්‍ය ඔන්ලයින් දැන්වීම් මේවායින් බහුලව දක්නට ලැබෙන වංචා වේ. අපි ප්‍රවේශම් නොවුනහොත්, ඕනෑම කෙනෙකුට මෙවැනි වංචාවලට ගොදුරු විය හැකිය.
බහුලව දක්නට ලැබෙන ඔන්ලයින් වංචා සහ ආරක්ෂිත විය හැකි ආකාරය
1. Phishing වංචා
Phishing යනු ඉතා බහුලව දක්නට ලැබෙන ඔන්ලයින් වංචාවකි. මෙවැනි වංචාවලදී, වංචනිකයන් සැබෑ පෙනුමක් ඇති ව්‍යාජ ඊමේල් හෝ පණිවිඩ එවයි. මෙම ඊමේල් බැංකුවක් වැනි විශ්වාසනීය ආයතනයකින් එවන ලද ඒවා ලෙස පෙනී සිටියි. ඔවුන්ගේ අරමුණ වන්නේ ඔබව link එකක් click කිරීමට හෝ සංවේදී තොරතුරු බෙදා ගැනීමට පොළඹවීමයි.
Phishing වලින් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද:
- හැමවිටම email ලිපිනය දෙවරක් පරීක්ෂා කරන්න
- සැක සහිත නම්, links click නොකරන්න
- සැක හිතෙන විට, සමාගම ඍජුවම අමතා පණිවිඩය සත්‍යයක්දැයි තහවුරු කර ගන්න
2. ව්‍යාජ භාණ්ඩ දැන්වීම් සහ රැකියා අවස්ථා
ikman වැනි platforms වල වංචනිකයන් විසින් ව්‍යාජ භාණ්ඩ දැන්වීම් හෝ රැකියා අවස්ථා post කරනු ලැබේ. ඔවුන් නොපවතින හොඳ deals හෝ රැකියා අවස්ථා පෙන්වා වින්දිතයන් අනතුරට පත් කරයි. බොහෝ විට, ඔවුන් කලින් මුදල් ඉල්ලා සිටින අතර, පසුව අතුරුදහන් වේ.
ව්‍යාජ දැන්වීම්වලින් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද:
- මුදල් ගෙවීමට හෝ පෞද්ගලික තොරතුරු බෙදා ගැනීමට පෙර විකුණුම්කරු හෝ සේවායෝජකයා තහවුරු කර ගන්න
- ikman හි ආරක්ෂිත සන්නිවේදන මෙවලම් භාවිතා කරන්න
- deal එකෙහි සත්‍යතාව තහවුරු කර ගැනීමෙන් තොරව කිසිවිටෙක මුදල් යැවීමෙන් වළකින්න
3. අනන්‍යතා සොරකම් (Identity Theft)
කෙනෙකු ඔබේ NIC අංකය හෝ බැංකු විස්තර වැනි පෞද්ගලික තොරතුරු සොරකම් කිරීම identity theft ලෙස හැඳින්වේ. වංචනිකයන්ට මෙම තොරතුරු භාවිතා කර වංචා සිදු කිරීමට, ඔබේ නමින් ගිණුම් විවෘත කිරීමට, හෝ ඔබේ මුදල් සොරකම් කිරීමට හැකිය.
Identity theft වලින් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද:
- ඔන්ලයින් පෞද්ගලික තොරතුරු බෙදා ගැනීමේදී ප්‍රවේශම් වන්න
- “https” භාවිතා කරන ආරක්ෂිත වෙබ් අඩවිවල පමණක් තොරතුරු ලබා දෙන්න
- ඔබේ බැංකු ගිණුම් නිතිපතා පරීක්ෂා කරන්න
4. ගිණුම් අත්පත් කර ගැනීම් (Account Takeovers)
වංචනිකයෙකු ඔබේ ඔන්ලයින් ගිණුම්වලට ප්‍රවේශ වීම account takeover ලෙස හැඳින්වේ. ගිණුමට ඇතුළු වූ පසු, ඔවුන්ට settings වෙනස් කිරීමට, ඔබව lock කිරීමට, හෝ මුදල් සොරකම් කිරීමට හැකිය.
Account takeovers වලින් වැළකීමට:
- සෑම ගිණුමකටම ශක්තිමත්, අනන්‍ය passwords භාවිතා කරන්න
- අමතර ආරක්ෂාව සඳහා two-factor authentication (2FA) සක්‍රිය කරන්න
- ඔබේ ගිණුම් ආරක්ෂිත කිරීමට passwords නිතිපතා යාවත්කාලීන කරන්න
ikman හි ආරක්ෂණ විශේෂාංග | ikman’s Safety Features
ikman හි අපි ඔබේ ආරක්ෂාව ප්‍රමුඛ කරගනිමු. වංචාවලින් ඔබව ආරක්ෂා කිරීම සඳහා අප සතුව විශේෂාංග කිහිපයක් ඇත.
1. පරිශීලක සත්‍යාපනය | User Verification
අපගේ platform එකේ දැන්වීම් පළ කරන පරිශීලකයින්ගේ අනන්‍යතාවය අපි තහවුරු කරමු. මෙය ගැනුම්කරුවන් සහ විකුණුම්කරුවන් අතර විශ්වාසය ගොඩනගා, වංචා සිදුවීමේ අවදානම අවම කරයි.
2. ආරක්ෂිත ගනුදෙනු | Secure Transactions
අපි පොදු ස්ථානවලදී විකුණුම්කරුවන් හමුවීමට සහ භාණ්ඩය ලැබුණු පසු මුදල් ගෙවීමට (cash-on-delivery) නිර්දේශ කරමු. මෙමගින් ඔබට මුදල් ගෙවීමට පෙර භාණ්ඩය පරීක්ෂා කළ හැකි අතර, දෙපාර්ශවයටම ගනුදෙනුව ආරක්ෂිත වේ.
3. සැක සහිත ක්‍රියාකාරකම් වාර්තා කිරීම | Report Suspicious Activity
ඔබට සැක සහිත දැන්වීමක් හෝ පරිශීලකයෙකු හමු වුවහොත්, එය අපට වාර්තා කළ හැකිය. අපගේ කණ්ඩායම ගැටළුව විමර්ශනය කර, දැන්වීම ඉවත් කිරීම හෝ පරිශීලකයා අවහිර කිරීම වැනි ක්‍රියාමාර්ග ගනු ඇත.
ikman හි ආරක්ෂිතව සිටීමට උපදෙස් | Tips for Staying Safe
ikman හි ඔබේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා පහත උපදෙස් සැලකිල්ලට ගන්න:
✓ විශ්වාස කිරීමට පෙර තහවුරු කරගන්න | Verify before you trust
- ඉදිරියට යාමට පෙර හැමවිටම විකුණුම්කරුගේ හෝ සේවායෝජකයාගේ profile එක සහ reviews පරීක්ෂා කරන්න
- සත්‍යාපනය කරන ලද (verified) පරිශීලකයින් වඩාත් විශ්වසනීය වේ
✓ පොදු ස්ථානවල හමුවන්න | Meet in public places
- මිලදී ගැනීමේදී හෝ විකිණීමේදී, හමුවීමට ආරක්ෂිත පොදු ස්ථානයක් තෝරාගන්න
- මෙමගින් ගනුදෙනුව අතරතුර දෙපාර්ශවයටම ආරක්ෂිත බවක් දැනේ
✓ අධික ලාභදායී යෝජනා ගැන පරිස්සම් වන්න | Be cautious of too-good deals
- වංචනිකයන් බොහෝවිට අඩු මිල ගණන් හෝ පුදුමාකාර රැකියා අවස්ථා භාවිතා කර වින්දිතයන් ඇදගැනීමට උත්සාහ කරයි
- යමක් ඇත්තටම තරම් හොඳ නම්, එය සැක සහිත විය හැකිය
✓ පෞද්ගලික තොරතුරු ආරක්ෂා කරගන්න | Protect your personal information
- ඔබේ නිවසේ ලිපිනය හෝ මූල්‍ය තොරතුරු වැනි සංවේදී විස්තර කිසිවිටෙක ඔන්ලයින් අමුත්තන් සමඟ බෙදා නොගන්න
Cyber Security Awareness Month මගින් අපට ඔන්ලයින් ආරක්ෂාව කෙතරම් වැදගත්ද යන්න සිහිපත් කරයි. ikman වැනි platforms පහසුව ලබාදෙන අතරම, ඒවා සමඟ අවදානම්ද පවතී. දැනුවත්ව සිටීම සහ ආරක්ෂිත පුරුදු අනුගමනය කිරීම මගින් සයිබර් වංචාවලින් ආරක්ෂා විය හැකිය.
ikman හි අපි අපගේ පරිශීලකයින්ට ආරක්ෂිත ඔන්ලයින් අත්දැකීමක් ලබාදීමට කැපවී සිටිමු. මෙම blog පොස්ට් එකේ ඇති උපදෙස් අනුගමනය කිරීමෙන් සහ අවධානයෙන් සිටීමෙන් ඔබට ආරක්ෂිතව browse කිරීමට, මිලදී ගැනීමට සහ විකිණීමට හැකිය. සියල්ලන් සඳහා ආරක්ෂිත digital පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීමට අප සැමට එක්ව කටයුතු කරමු.
අපගේ සියලු සිංහල බ්ලෝග් කියවන්න
